Υπερηχογράφημα ισχίων στα νεογνά

Για ποιον λόγο να κάνω την εξέταση στο νεογέννητο παιδί μου; Είναι απαραίτητη;

Η εξέταση μπορεί να έχει καθοριστική σημασία στην πρόληψη της Αναπτυξιακής Δυσπλασίας του Ισχίου (ΑΔΙ) και με μια ανώδυνη εξέταση 10 λεπτών, να αποφύγετε επώδυνες θεραπείες, χειρουργεία ή ακόμα και μόνιμη αναπηρία.

Σε προς χώρες προς Ευρώπης το υπερηχογράφημα ισχίων πραγματοποιείται σε όλα τα νεογέννητα (π.χ. o εμβολιασμός), στην Ελλάδα δεν υπάρχει προς το παρόν τέτοια πρόβλεψη, οπότε είναι στην κρίση του κάθε γονέα αν θα γίνει η εξέταση προληπτικά στο μωρό.

Κινδυνεύουν όλα τα βρέφη εξίσου από Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου (ΑΔΙ);

Οποιοδήποτε παιδί θα μπορούσε να παρουσιάσει ΑΔΙ (1 παιδί στα 100 γεννιέται με δυσπλασία του ισχίου και 1 στα 1000 με εξάρθρημα), παρ’ όλ’ αυτά κάποιες κατηγορίες παρουσιάζουν στατιστικά αυξημένο κίνδυνο όπως:

  • Το φύλο του μωρού (συχνότερα σε κορίτσια).
  • Πρωτότοκα βρέφη, ειδικά αν βρίσκονται σε ισχιακή προβολή.
  • Ολιγοϋδράμνιο κατά την κύηση, ειδικά αν είναι δίδυμη ή/και πρόωρη.

Τι είναι η αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου και πώς αντιμετωπίζεται εφόσον διαγνωσθεί;

O όρος Αναπτυξιακή Δυσπλασία του Ισχίου περιγράφει ένα ευρύ φάσμα παθήσεων της άρθρωσης του ισχίου, οι οποίες εμφανίζονται κατά τη γέννηση ή αναπτύσσονται λίγο αργότερα κατά τη βρεφική ηλικία. Η άρθρωση του ισχίου αποτελείται από το ανώτερο μέρος του μηριαίου οστού που έχει σχήμα σφαίρας (κεφαλή) και την υποδοχή της λεκάνης (κοτύλη).

Στα μωρά περιγράφονται διάφορες αναπτυξιακές παθήσεις του ισχίου. Στις πιο ήπιες μορφές, η υποδοχή – κοτύλη δεν είναι αρκετά βαθιά. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, η μηριαία κεφαλή είναι εντελώς παρεκτοπισμένη εκτός της κοτύλης και εξαρθρωμένη. Εάν η πάθηση διαγνωσθεί έγκαιρα, μπορεί να αντιμετωπισθεί συντηρητικά με ειδικούς νάρθηκες και κηδεμόνες.

Πότε πρέπει να γίνεται ο έλεγχος; Το βρέφος δέχεται ακτινοβολία;

Ιδανικά η εξέταση στον υπέρηχο γίνεται όταν το βρέφος είναι 30-35 ημερών, ή και νωρίτερα αν το θεωρήσει σκόπιμο ο παιδίατρος κατά την κλινική εξέταση (σημεία Ortolani & Barlow). Το υπερηχογράφημα του ισχίου έχει μηδενική ακτινοβολία και για τον λόγο αυτό αντικατέστησε την απλή ακτινογραφία λεκάνης-ισχίων στα βρέφη έως 3-4 μηνών.

Πώς γίνεται ο υπέρηχος ισχίου στα βρέφη; Υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές που πρέπει να προσέξουν οι γονείς;

Η πιο αναγνωρισμένη μέθοδος αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη είναι η μέθοδος του διεθνούς φήμης καθηγητή R. GRAF από την Αυστρία, από τον οποίο είχαμε την τύχη να εκπαιδευτούμε. Ακολουθεί μια συγκεκριμένη αυστηρή μεθοδολογία και χρησιμοποιούνται ειδικές κεφαλές υπερήχων και ειδικός εξοπλισμός συγκεκριμένων προδιαγραφών, ώστε η εξέταση να γίνει με βάση τα υψηλά standards του GRAF.

Οστεοπόρωση: Συμπτώματα, επιπτώσεις και νέα δεδομένα στη διάγνωση

Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης; Είναι επικίνδυνο αν έχω οστεοπόρωση και δεν το ξέρω;

Τις περισσότερες φορές το πρώτο σύμπτωμα που αντιλαμβάνεται το άτομο που έχει οστεοπόρωση και το αγνοεί, είναι κάταγμα σε κάποιο οστό. Μάλιστα, η πιθανότητα να υποστεί οστεοπορωτικό κάταγμα στο ισχίο μια γυναίκα είναι ίση -αν όχι μεγαλύτερη- με το σύνολο των πιθανοτήτων να προσβληθεί από καρκίνο του μαστού, ωοθηκών και μήτρας!

Δυστυχώς, η οστεοπόρωση παρά το ότι είναι μια πολύ συχνή και σημαντική πάθηση των γυναικών αλλά και των ανδρών, συνήθως δεν μας προειδοποιεί με κάποιο εμφανές σύμπτωμα πριν υποστούμε τις βαριές, πολλές φορές, συνέπειες ενός κατάγματος.

Τα τελευταία χρόνια νομίζω ότι έχω χάσει ύψος, μπορεί να σχετίζεται αυτό το γεγονός με την οστεοπόρωση;

Άνθρωποι που έχουν υποστεί κατάγματα κατά την ενήλικη ζωή της είναι πιθανό να έχουν ήδη προσβληθεί από τη νόσο και να μην το γνωρίζουν. Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορούν να συμβούν χωρίς την εμφάνιση σοβαρού πόνου. Μπορούν να προκαλέσουν της απώλεια ύψους ή ακόμα και κύρτωση της σπονδυλικής στήλης της τα εμπρός. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται κύφωση (η γνωστή «καμπούρα»). Τα κατάγματα των σπονδύλων συχνά δεν γίνονται αντιληπτά, παρά μόνο όταν υπάρξει απώλεια κάποιων εκατοστών ύψους!

Πώς μπορώ να αποφύγω της επιπτώσεις της οστεοπόρωσης; Τι εξέταση να κάνω;

Μια μέτρηση οστικής πυκνότητας δείχνει αν κάποιος έχει φυσιολογική οστική πυκνότητα, χαμηλή οστική πυκνότητα ή οστεοπόρωση. Είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να διαγνώσει την οστεοπόρωση. Όσο χαμηλότερη οστική πυκνότητα έχετε τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος κατάγματος. Μια τέτοια εξέταση θα βοηθήσει εσάς και τον ιατρό σας να:

  • Μάθετε αν έχετε αδύναμα και εύθραυστα οστά, προτού υποστείτε κάταγμα.
  • Εκτιμήσετε τον κίνδυνο κατάγματος οστού στο μέλλον.
  • Εκτιμήσετε αν η οστική σας μάζα βελτιώνεται, μένει στα ίδια επίπεδα ή χειροτερεύει.
  • Μάθετε αν έχετε οστεοπόρωση όταν προηγουμένως είχατε υποστεί ένα κάταγμα.

Σε ποιον ιατρό πρέπει να απευθυνθώ για να κάνω την μέτρηση οστικής πυκνότητας;

Ο ιατρός ακτινοδιαγνώστης (ή ακτινολόγος) είναι η ιατρική ειδικότητα στην Ελλάδα, η οποία έχει στη διάθεση τις μηχανήματα διπλής φωτονιακής απορροφησιομέτρησης (DEXA), με τα οποία διεθνώς γίνεται η μέτρηση οστικής πυκνότητας με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια από τις μεθόδους.

Είναι όλα τα μηχανήματα ίδια ή υπάρχουν διαφορές;

Η μέτρηση αν και μπορεί να έχει αποκλίσεις, θεωρητικά δεν είναι μεγάλες, καθώς ακόμα και τα παλαιότερα DEXA μηχανήματα είναι βαθμονομημένα από τον Δημόκριτο.

Ωστόσο υπάρχουν δυο βασικές κατηγορίες μηχανημάτων με αρκετές διαφορές:

  • Κλασσικά μηχανήματα DEXA τα οποία εκτελούν μετρήσεις συνήθως μόνο σε 2 σημεία (ισχίο, σπονδυλική στήλη) και έχουν περιορισμό σε υπέρβαρους ασθενείς (δεν εκτελείται η εξέταση).
    • Τελευταίας γενιάς μηχανήματα DEXA που εκτελούν την εξέταση σε 4 σημεία (ισχίο, σπονδυλική στήλη, αντιβράχιο και ολόσωμη) με μεγαλύτερη ταχύτητα, ακρίβεια, δεν έχουν ουσιαστικά περιορισμούς σε υπέρβαρους ασθενείς και επιπλέον η εξέταση εκτελείται με έως και 10 φορές λιγότερη ακτινοβολία.
  • Τα τελευταία είναι ιδιαίτερα δυσεύρετα καθότι έχουν σχετικά λίγο χρονικό διάστημα που βρίσκονται στην αγορά, αλλά προσφέρουν αρκετά πλεονεκτήματα.

Αν κάνω τη μέτρηση και προκύψει ότι έχω οστεοπόρωση, τι πρέπει να κάνω;

Αν η μέτρηση οστικής πυκνότητας δείξει ότι έχετε οστεοπόρωση πρέπει να απευθυνθείτε στον θεράποντα ιατρό σας, ο οποίος έχοντας στη διάθεσή του τη μέτρηση θα κρίνει εάν χρειάζεστε κάποια αγωγή για την οστεοπόρωση και ποια θα είναι αυτή.

Αν προκύψει ότι δεν έχω οστεοπόρωση, τι μπορώ να κάνω ώστε να παραμείνω υγιής;

Τα παρακάτω βήματα, όταν συνδυαστούν, μπορούν να βελτιώσουν την υγεία των οστών και να βοηθήσουν σημαντικά στην αποτροπή της οστεοπόρωσης:

  • Βάλτε στην καθημερινή διατροφή σας ασβέστιο και βιταμίνη D.
  • Ασκηθείτε καθημερινά και τονώστε τους μυς σας.
  • Μην καπνίζετε και μην πίνετε πολύ αλκοόλ.
  • Κάντε ξανά έλεγχο και μέτρηση της οστικής πυκνότητας σε 1-2 χρόνια.

Πανοραμική ακτινογραφία: τι πρέπει να προσέξει ο ασθενής

Είναι χρήσιμη η πανοραμική ακτινογραφία; Γιατί μου ζήτησε να την κάνω ο οδοντίατρος;

Η πανοραμική ακτινογραφία έχει καθιερωθεί ως η πολυτιμότερη και χρησιμότερη ακτινογραφική εξέταση στην καθημερινή οδοντιατρική πράξη για τον πλήρη έλεγχο του οδοντικού φραγμού. Η πανοραμική ακτινογραφία είναι η μοναδική ακτινογραφική τεχνική που δίνει τη δυνατότητα στον Οδοντίατρο να δει σε μια μόνο εικόνα ταυτόχρονα όλα τα δόντια και τα οστά τόσο της άνω όσο και της κάτω γνάθου, καθώς και τις κροταφογναθικές αρθρώσεις.

Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται;

Χρησιμοποιείται κυρίως για τη διάγνωση οδοντικών παθήσεων, για το σχεδιασμό θεραπειών ή χειρουργικών επεμβάσεων και για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της θεραπείας ή επέμβασης.

Το αποτέλεσμα της λήψης είναι πάντα ίδιο; Τι πρέπει να προσέξω;

Αν και η τεχνική λήψης θεωρητικά είναι συγκεκριμένη, το αποτέλεσμα μπορεί να έχει μεγάλη απόκλιση στην ευκρίνεια ανάλογα με την τεχνολογία του ειδικού ακτινογραφικού μηχανήματος (ορθοπαντογράφος), που χρησιμοποιείται από τους ακτινοδιαγνώστες για την λήψη της πανοραμικής σας. Αυτή την στιγμή υπάρχουν στην αγορά 3 βασικές κατηγορίες, από το παλαιότερο στο νεότερο:

  • Τα αναλογικά μηχανήματα.
  • Ψηφιακά μηχανήματα με ένα κανονικό αισθητήρα.
  • Τελευταίας γενιάς μηχανήματα με διπλό ψηφιακό αισθητήρα καδμίου-τελλουρίου.

Τα τελευταίας γενιάς μηχανήματα προσφέρουν ιδιαίτερα αυξημένη ευκρίνεια, οπότε διευκολύνουν τον οδοντίατρο να πάρει την καλύτερη απόφαση όσον αφορά τη διάγνωση και τη θεραπεία σας. Επίσης υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση όσον αφορά την έκθεση σε ιοντίζουσα ακτινοβολία.

Θα πάρω πολλή ακτινοβολία κάνοντας μια πανοραμική;

Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, γιατί ακόμα και τα παλιά αναλογικού τύπου μηχανήματα δεν εκπέμπουν μεγάλα ποσά ακτινοβολίας για τη συγκεκριμένη εξέταση. Συνήθως με ένα παλαιού τύπου μηχάνημα η ακτινοβολία που θα πάρετε είναι λίγο περισσότερο από μια ακτινογραφία θώρακος.

Υπάρχει βέβαια δραματική μείωση της ακτινοβολίας με χρήση των νέων μηχανημάτων καδμίου-τελλουρίου σε συνδυασμό με ειδικές πιστοποιημένες στολές ακτινοπροστασίας, με αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση η ακτινοβολία που θα πάρετε να είναι ίδια με την ακτινοβολία που θα πάρετε από τον ήλιο κάνοντας μερικές ώρες ηλιοθεραπεία. Πρακτικά μηδενική.

Ο οδοντίατρος/ορθοδοντικός μου ζήτησε να κάνω μια πανοραμική ή/και κεφαλομετρική στο ανήλικο παιδί μου, είναι επικίνδυνο αυτό για ένα μικρό παιδί;

Όπως προαναφέρθηκε, αν και γενικά η πανοραμική ακτινογραφία δεν επιβαρύνει με σημαντικά πόσα ακτινοβολίας τον οργανισμό, υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση ανάμεσα σε παλιά και νέου τύπου μηχανήματα.

Ειδικά αν πρόκειται για παιδιά πρέπει πάντα να χρησιμοποιούνται ειδικές πιστοποιημένες στολές που καλύπτουν όχι μόνο τα ζωτικά όργανα, αλλά και την πλάτη του παιδιού (σπονδυλική στήλη), καθότι το μηχάνημα περιστρέφεται γύρω από τον ασθενή. Με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά εκμηδενίζεται η επιβάρυνση για το παιδί και μπορεί άφοβα να κάνει όσες λήψεις χρειαστεί ο οδοντίατρος.